Marketing đóng vai trò thiết yếu trong việc giúp doanh nghiệp nổi bật giữa đám đông các đối thủ cạnh tranh. Để đạt được lợi thế này, việc hiểu rõ nhu cầu của khách hàng là không thể thiếu. Chìa khóa giúp các doanh nghiệp mở cánh cửa đi vào tâm trí khách hàng mục tiêu chính là “tháp nhu cầu Maslow”. Vậy tháp nhu cầu của Maslow là gì? Khai thác nhu cầu của khách hàng như thế nào thông qua tháp nhu cầu Maslow? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của Marketing DH.
Tháp nhu cầu Maslow là gì?
Nhà tâm lý học Maslow đã đặt tên tháp nhu cầu theo tên gọi của của mình là “tháp nhu cầu Maslow” thông qua việc nghiên cứu và hệ thống lại nhu cầu của con người. Mặc dù nhu cầu của con người có thể rất đa dạng và bị ảnh hưởng bởi yếu tố địa lý, văn hóa, xã hội, giới tính và trình độ nhận thức, song chúng vẫn có thể được tổ chức trong một hệ thống phân cấp để dễ dàng nghiên cứu và áp dụng trong các lĩnh vực khác nhau. Maslow đã phân cấp thành 5 cấp bậc của nhu cầu để có thể nghiên cứu và ứng dụng trong những ngành nghề khác nhau gồm:
Bậc 1: Nhu cầu sinh lý
Bậc 2: Nhu cầu an toàn
Bậc 3: Nhu cầu xã hội
Bậc 4: Nhu cầu được tôn trọng
Bậc 5: Nhu cầu tự thể hiện bản thân
Giải thích nhu cầu của Maslow
Nhu cầu sinh lý
“Nhu cầu sinh lý” là cấp độ đầu tiên và cơ bản nhất trong tháp nhu cầu của Maslow. Đây là những nhu cầu thiết yếu mà mỗi con người cần để duy trì sự sống và hoạt động bình thường. Những nhu cầu này bao gồm:
- Thức ăn: Cần thiết để cung cấp năng lượng và dưỡng chất cho cơ thể.
- Nước uống: Quan trọng cho sự sống còn, giúp duy trì các chức năng cơ bản của cơ thể.
- Không khí: Cần thiết cho quá trình hô hấp và sự tồn tại của con người.
- Giấc ngủ: Cần thiết để phục hồi và duy trì sức khỏe tinh thần và thể chất.
- Chỗ ở: Bảo vệ khỏi thời tiết và các yếu tố môi trường có hại.
- Nhu cầu sinh dục: Quan trọng cho sự sinh sản và tiếp tục của giống loài.
Nếu những nhu cầu sinh lý không được đáp ứng, con người khó có thể tập trung vào các nhu cầu khác và sẽ dành phần lớn thời gian và năng lượng của mình để cố gắng thỏa mãn các nhu cầu này.
Đối với doanh nghiệp, việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ đáp ứng những nhu cầu này là cần thiết để thu hút và giữ chân khách hàng. Các ngành hàng thực phẩm, đồ uống, và bất động sản thường tập trung vào việc thỏa mãn các nhu cầu này.
2. Nhu cầu an toàn
“Nhu cầu an toàn” là cấp độ thứ hai đứng sau nhu cầu sinh lý. Khi các nhu cầu sinh lý cơ bản đã được thỏa mãn, con người bắt đầu tìm kiếm sự an toàn và bảo vệ để cảm thấy an tâm và ổn định. Những nhu cầu này bao gồm:
- An toàn về thân thể: Bảo vệ khỏi các mối đe dọa vật lý, bạo lực và các yếu tố gây hại từ môi trường.
- An toàn về tài chính: Đảm bảo có nguồn thu nhập ổn định và đủ để trang trải các chi phí sinh hoạt, tránh nguy cơ thất nghiệp hoặc mất thu nhập.
- An toàn về sức khỏe: Có sự chăm sóc y tế và bảo vệ khỏi bệnh tật, tai nạn và các yếu tố ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
- An toàn về tài sản: Bảo vệ tài sản cá nhân và gia đình khỏi trộm cắp, hỏa hoạn, và các rủi ro khác.
- An toàn trong gia đình và xã hội: Cảm giác an toàn trong các mối quan hệ gia đình, xã hội, và trong cộng đồng
Nhu cầu an toàn biểu hiện ở rất nhiều sản phẩm như một ngôi nhà, tủ đựng đồ ăn, kho chứa lương thực, bình đựng nước, đến các sản phẩm phát triển cao như các hợp đồng bảo hiểm, dịch vụ vệ sĩ… đều thuộc vào bậc nhu cầu an toàn này.
Các doanh nghiệp có thể đáp ứng nhu cầu này bằng cách cung cấp các sản phẩm và dịch vụ bảo hiểm, dịch vụ y tế, hoặc các sản phẩm gia dụng an toàn. Ngoài ra, xây dựng lòng tin và uy tín thương hiệu cũng là một phần quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu an toàn của khách hàng.
3. Nhu cầu xã hội
Khi con người đã thỏa mãn các nhu cầu cơ bản và cảm thấy an toàn, họ bắt đầu tìm kiếm các kết nối xã hội và các mối quan hệ để cảm thấy thuộc về và được yêu thương. Những nhu cầu xã hội bao gồm:
- Tình bạn: Con người cần có bạn bè để chia sẻ, tâm sự và cùng nhau trải qua những khoảnh khắc vui buồn trong cuộc sống.
- Tình yêu và quan hệ tình cảm: Cần có mối quan hệ tình cảm và tình yêu, bao gồm cả tình yêu lãng mạn và tình cảm gia đình.
- Gia đình: Con người cần có gia đình để cảm thấy sự gắn bó và hỗ trợ từ những người thân yêu.
- Tham gia vào các nhóm và cộng đồng: Cảm giác thuộc về một nhóm hoặc cộng đồng, chẳng hạn như nhóm làm việc, nhóm bạn, tổ chức xã hội hoặc tôn giáo.
Maslow tin rằng khi các nhu cầu xã hội này được đáp ứng, con người sẽ cảm thấy sự kết nối và sự chấp nhận từ người khác, từ đó tăng cường cảm giác tự tin và sự hài lòng trong cuộc sống. Nếu các nhu cầu này không được đáp ứng, con người có thể cảm thấy cô đơn, bị cô lập và thiếu đi sự hỗ trợ tinh thần, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống. Có thể khẳng định đây là nhu cầu rất quan trọng vì nó giúp con người xây dựng và duy trì các mối quan hệ, tạo ra một mạng lưới hỗ trợ vững chắc, cho họ cảm giác được yêu thương và tôn trọng.
Các sản phẩm và dịch vụ thúc đẩy sự kết nối xã hội, như mạng xã hội, dịch vụ hẹn hò, và các câu lạc bộ hoặc cộng đồng trực tuyến, có thể giúp đáp ứng nhu cầu này. Marketing có thể tập trung vào việc xây dựng cộng đồng và khuyến khích sự tương tác giữa các khách hàng.
4. Nhu cầu được tôn trọng
Khi các nhu cầu sinh lý, an toàn đã được thỏa mãn và được đi ra ngoài và giao lưu, đi học thì con người bắt đầu tìm kiếm sự công nhận, tôn trọng và đánh giá cao từ người khác. Những nhu cầu này bao gồm hai khía cạnh chính:
Nhu cầu tôn trọng từ bản thân (self-esteem):
- Lòng tự trọng: Cảm giác tự tin và giá trị cá nhân.
- Tự chủ: Khả năng kiểm soát cuộc sống và đưa ra quyết định.
- Năng lực và thành tựu: Cảm thấy mình có khả năng và đạt được những mục tiêu quan trọng.
Nhu cầu tôn trọng từ người khác (respect from others):
- Công nhận và khen ngợi: Sự đánh giá cao và tôn trọng từ người khác.
- Uy tín và danh tiếng: Có vị trí và vai trò quan trọng trong cộng đồng hoặc tổ chức.
- Thành công và địa vị: Được coi là người thành đạt và có giá trị trong xã hội.
Đến đây bạn có thể trả lời cho câu hỏi tại sao khi đi dự tiệc người ta lại dùng nước hoa, mặc những bộ đồ thời trang, sử dụng phụ kiện đắt tiền.
Các doanh nghiệp có thể đáp ứng nhu cầu này bằng cách cung cấp các sản phẩm và dịch vụ cao cấp, khen thưởng và công nhận khách hàng trung thành, và xây dựng thương hiệu mạnh mẽ. Ví dụ, các thương hiệu xa xỉ thường tập trung vào việc tạo ra hình ảnh đẳng cấp và thành công để thu hút khách hàng.
5. Nhu cầu tự thể hiện bản thân
Nhu cầu tự thể hiện bản thân” (self-actualization) là cấp độ cao nhất trong tháp nhu cầu Maslow. Khi các nhu cầu cơ bản hơn như nhu cầu sinh lý, nhu cầu an toàn, nhu cầu xã hội, và nhu cầu được tôn trọng đã được thỏa mãn, con người sẽ bắt đầu hướng tới việc phát triển tối đa tiềm năng của bản thân và đạt được sự tự hoàn thiện. Ví như Warren Buffett giàu thứ 2 thế giới nhưng vẫn sống trong 1 căn nhà duy nhất mua từ năm 1958 và cũng không hề sở hữu những hàng xa sỉ phẩm như những tỷ phú khác.
Từ đây, doanh nghiệp có thể cung cấp các sản phẩm và dịch vụ cho phép cá nhân hóa, khuyến khích sự sáng tạo, và tạo ra cơ hội học hỏi và phát triển. Ví dụ, các khóa học trực tuyến, công cụ sáng tạo, và sản phẩm tùy chỉnh đều hướng tới việc thỏa mãn nhu cầu tự thể hiện bản thân của khách hàng.
